Vocabulary Derived from various informants, showing the following dialects :-
Kurduwonga
Ngargawonga
or Yanawonga
Wirdinya wonga
Waianwonga
Ngardangonga
Nangamurda wonga
2Hair | kuluwil |
Head | moga |
Eye | kuru |
Eyebrow | Kuru milanga |
Eyelash | nyimindi |
Ear | kulga, mula |
Mouth | Yira |
Teeth | wilga, talin, ngangur |
Jaw | ngango |
Lower arm | maman |
Upper arm | kati |
Shoulder | mingo, mara |
Nail | mindo |
Belly | marndu |
Womb | dalba, mimirdi, nyanyi, ngaru, minderu |
Coition | bindari, bindal, munyalgo |
Back | jirdi, wadu |
Thigh | junda |
Calf | jirda |
Leg | mambu, jina |
Heel | balburdan |
Ankle | walardugan |
Red | juari, murdar |
White | yaueri |
Black | wiri |
Here | nanaga |
She or he, sits | bala nyin |
You | nyinda |
I | ngad,a |
Yours | nyindongu |
Hers | balungai |
Spear | kuilba, binji |
Shield | wunda |
Boomerang | walanu, miru, kundi, wana, daua |
Club | djurna, wiardu |
Vessel | dargal, daga, yambil |
Big vessel | d,ardumila |
Sun | karongu, wilara, Bundara |
Cloud | mundarda, kala, worda, baba |
Panting | ngain |
Dead | mula, ngaiari |
Wonga, yamaji, wandi, mundung, ngura | alive |
Daylight | badal |
Nguran | North |
D,ūlara | N.W. |
Mūngal | South |
Mulyi | N.W. |
Ingarda | W. |
1 | kutia |
2 | kudara |
3 | marngur, yailba |
hair | Kuluwil |
head | Moga |
eye | Kuru |
ear | Kulga |
mouth | Yira |
teeth | Wilga |
tongue | Talin |
beard | Ngangur |
jaw | Ngango |
arm, lower | Marnun |
arm, upper | Mingo |
hand | Mara |
nail | Mindi |
belly | Wari |
womb | Ngaru |
womb | Munderu |
penis | Kulja, wilu |
coition | Bindari, bindarn, munyalgo |
back | Jirdi |
Thigh | T,unda |
calf of leg | Jarda |
leg | Mambu |
foot | Jina |
red | Duari, murdar |
white | Yaueri |
black | Wiri |
spear | Kuilba |
shield | Wūnda |
good | Barndi |
no good | walyi |
we | Ngali |
? | Nganajer |
give | Yungarni |
boomerang | Walanu |
Miru | |
vessel | D,aga, dargal, yambil |
root | Kulyu |
digging stick | Daua |
sun | Karongu |
moon | Wilara |
stars | Bundara |
fire | Kala |
water | Baba |
wood | Winda |
breath | Ngaaon |
dead | Mula, ngaiari |
alive | Wonga |
man | Yamaji |
woman | Wandi |
white man | Mundung |
white woman | Yinan |
camp | Ngura |
east | Badal |
north | Nguarau |
south | Mungal |
west | Ingara, mulyi |
1 | Kutia |
2 | Kudara |
3 | Marngur |
here | Nyira |
there | Bilga |
where | Dala |
who coming | Ngana yanaji |
her | Nana |
I | Ngada |
you | Nyinda |
Hair | wura |
Belt | nyiga |
Head | gurdu |
Eye | Guru |
Ear | Ngangulgo, gulga |
Nose | Mulda |
Teeth | Ira |
Mouth | Wilga |
Tongue | t,alain |
Chin | ngangur |
Arm, lower | baji |
Arm, upper | mungu-in |
Hand | mara |
Nail | ijagunda |
Belly | ngaru |
Womb | mindūl |
Back | jidi, yunoru |
Thigh | t,unda |
Leg | mambu |
Calf | mangu |
Foot | jina |
Red | yagara, yubaru |
White | yurūn |
Black | jūngūl |
Spear | Gula, balyalgo, bilara |
Shield | Yata> |
Kaili | kali, bilu |
Vessel | T,alirba, wondunga |
Root | Mata, kulia |
Woman's stick | mulgara |
Sun | jindu |
Moon | miangu |
stars | bundara |
Fire | kala |
Water | kalyu |
Shade | t,arndi |
Dead | būgara |
Dead | kutinyu, kūngūnba |
Alive | wonganyu, jalyarinyu |
Woman | nyarlu |
Man | bogali |
Camp | nyuri |
East | Kogara |
West | jaba |
North | yaburu |
South | minongu |
little | Wandi-enya |
big | Jurja |
one | Kagul |
two | kudara |
(many ?) | yailba |
3. | mangurba |
behind | mūlal |
where | andi |
give | yungad,a |
yours | nyindongu |
mine | nganaju |
who's that? | ngana jungu |
what | ngana |
you | nyinda |
I | ngada |
here or them | nguna |
then | jalga |
we | ngali |
we two go | ngali yara |
we all (go) | nganmajungu |
you what | nyinda ngana |
sweat | balongana |
rain | waru |
hair | Buli |
head | Kurdu |
eye | Jula |
ear | Gulgu |
nose | Mula |
mouth | T,ala |
tongue | T,alainba |
mouth or teeth | Wilga |
hand | Mara |
nail | Mindi |
arm, lower | Baji |
arm, upper | Jalga |
belly | Wari |
back | Jidi |
thigh | Thunja |
leg | Mambu |
calf of leg | Mangu |
foot | Jina |
red | Yagara |
white | Yaueri |
black | Ingara |
spear | Kula |
shield | Yata |
kaili | Wogurli |
vessel | Malalba |
root | Muda |
stick | Wana |
sun | Karong, jindu |
moon | Wilara |
stars | Bundara |
fire | Birlba, kala |
water | kalyu |
shade | Minda |
dead | Warndi |
woman | Nyalu |
camp | Ngura |
blackfellow | Marlba |
whitefellow | Mundung |
W. | Wulaju |
N. | Mabul or Wardal |
S. | Minongu |
N.W. | Juri |
1 | Kutia |
2 | Kudara |
3 | Marngur |
you | Nyinda |
this or that one | Nyia |
those | Balu |
I | Ngad,a |
sulky | Baja |
? | Ngugana wonga |
? | Yanama nagula |
? | Ngunya yanamba |
you two | Nyubalu |
we three | Ngaliju |
Hair | kuluwel |
Head | mogga |
Eye | kulu |
Ear | kulgu |
Nose | mulya |
Nostril | igil |
Mouth | mimi |
Tongue | talin |
Teeth | wilga |
Beard | ngarngur |
Jaw | Nganngain |
Arm, lower | Baji |
Arm, upper | Kadi |
Hand | Mara |
Nail | Mindi |
Belly | Murda |
Back | Jirdi |
Thigh | Tyunda |
Leg | Mambu |
Foot | Jina |
Red | Yagara |
White | Yauiri |
Yellow | Wiri |
Black | igara |
Green | Warn warn |
Spear | kula, wanabirndi, wanari, bungal, kujila, ingeri, yurjan, all Minong, bilbaguru, Peak H. |
Shield | yada |
Throwing stick | miro |
Boomerang | walano, pījuru |
Vessel | thaga |
Yam | kulya |
digging stick | wana |
Sun | karrongu |
Moon | Mamali, wilara |
Blackfellow | yamaji |
Woman | nyarlu |
Camp | ngura |
East | pidungu |
West | yabaru kurongu |
North | yabura |
South | minongu |
Many | yailba |
big | juja, yarnda |
little | jinjamurda |
One | kutia |
Two | Kudara |
Three | Marngur |
Last | Mulal |
Here | Yangal |
There | Bala |
This | Nūna |
That | Nūna |
Where | Thala |
Who | ngana |
What | naa |
I | ngada |
You | nyurda |
He | balu |
We two | ngali |
We, all of us | nganu |
You two | Nubali |
They two | bula gud,ara |
They | bala |
Mine | ngana au |
Yours | nyindongu |
His | balungu |
Cloud | mandurda |
Rainbow | Wanda |
Sea | Bulbi, biria |
Stars | būndara |
Fire | kala |
Water | baba |
Breath | ngain, ngā-in |
Shadow | minda |
Dead | ngaiari, bindu |
Alive | wonga |
Hair | kuluwil |
Head | moga |
Eye | kuru |
Eyebrow | milanga |
Eyelash | nyininiji |
Ear | kulga, gulga |
Earhole | narngūn |
Nose | mula |
Mouth | yira |
Teeth | wilga |
Tongue | talin |
Beard | ngarngur |
Jaw | ngailgura |
Lower arm | narnun |
Upper arm | kali |
Shoulder | mingo |
Hand | mara |
Nail | bilburu |
Belly | wari |
Breasts | bibi |
Womb | d,alba, mimirdi, nyanyi, ngaru,minderu |
Coition | Bindari, bindal, munyalgo |
Back | Wadu, jirdi |
Thigh | D,unda |
Knee | karburda, jina (foot) |
Leg | mambu |
Calf of leg | warngan |
Heel | djungul |
Ankle | walurmuri |
Red | d,uari |
White | yaueri |
Black | wiri |
Spear | guilba, binji |
Shield | wunda |
boomerang | walanu |
miru | miru |
club | kundi, d,urna |
club | wiardi or durna |
Vessel | dargal, yambil, mingari |
Big vessel | d,ardumila |
sun | jindu |
moon | wilari |
stars | bundara |
cloud | mundarda |
fire | kala |
wood | winda |
water | baba |
panting | ngarin |
dead | mula |
alive | wonga |
man | yamaji |
woman | wandi |
white man | mundung |
camp | ngura |
daylight | badal |
East | kogara |
West | wilu |
North | wardal |
N.E. | Pidung |
N.W. | Wanmala |
Hair | Kuluwil |
Head | moga |
Eye | kuru |
Brow | nyiminji |
Lash | nyimindi |
Ear | kulga |
Nose | mulya |
Forehead | ngala |
Jaw | ngango |
yira | |
wilga | |
talin | |
ngarngur | |
ngailgura | |
marnun | |
kati | |
mingo | |
mara | |
Nail | mindi |
Womb | ngaru |
Belly | wari |
Breasts | bibi |
Back | wadu |
Thigh | dhunda |
Knee | karburda |
Leg | mambu |
Calf | wangan |
Heel | djungul |
Ankle | walardugul |
S.E. | wanmala or Bād,unu |
S.S.E. | yalinjara |
S.S.E. | bogumaia |
S. | minongu |
he sleeps | ngaiamina nubara |
red | murdar |
white | yaueri |
black | wiri |
spear | guilba, kula |
shield | wunda, yara |
boomerang | walanu |
miru | |
kundi | |
durna, wiaru | |
wana, daua | |
d,aga, yambil | |
d,ardumilaga | |
jindu | |
wilara | |
bundera | |
rain clouds | mundarda |
firewood | kala ga winda |
water | baba |
dead | mula, den |
alive | wonga |
man | yamaji |
woman | wandi |
white man | mundung |
camp | ngura |
daylight | badal |
E. | kogara |
W. | migarn, wilu |
N.W. | yabaru |
N. | yabarugura, kaiali |
N.E. | bidungu, wardal |
Hair | kuluwil |
Head | moga |
Eye | kuru |
Eyelash | nyiminji |
Eyebrow | milinga |
kulga | |
mula | |
yira | |
wilga | |
talin | |
Beard | ngangur |
Jaw | ngalgura |
Lower arm | marnun |
Upper arm | kati |
Shoulder | mingo |
Hand | mara |
Nail | mindi |
Stomach | wari |
Womb | ngaru |
Coition | mūnyan |
Back | jirdi |
Thigh | junda |
Calf | jarda |
Leg | mambu |
Heel | balburdan |
Ankle | kunjal |
black | wirē |
Spear | kuilba |
Shield | wunda |
Club | d,urna, barrgu, baru |
Club | wiardu |
Vessel | yambil jaga |
Hair | baaba |
Head | mugga |
Eye | kuru |
Ear | kurang |
Nose | mula |
Mouth | daa |
Tongue | mīdain |
Teeth | iradi |
Beard | ngarngur |
Jaw | balambalong |
Arm, lower | kōrbi, koarbi |
Arm, upper | ngungarn |
Hand | mara |
Nail | bilbur |
Belly | kumbo, wila |
Back | ngada |
Shoulder | dambuga |
Thigh | t,unda |
Leg, lower | goara |
Leg, calf of | kanda |
Foot | jena |
Spear | kadji |
Shield | d,ara |
Kaili | walanu |
Miru | miru |
Club | warndi, kurndi |
Vessel | wini, yambil |
Stick, digging | wanna |
Root | kulu |
Sun | jindu, yeraba |
Moon | wilara |
Stars | burndara, milyurga, ilyirdi |
Fire | kalu |
Water | kalu |
Shade | Dīrindi |
Dead | den |
Blackfellow | yamaji |
Woman | wandi |
Camp | ngura |
S. | minung |
N. | yabaru |
One | kutia |
Two | kud,ara |
Three | Marngur |
Hair | Dhoodhoo, dyu dyu |
Head | Mirda |
Eye | Baadnee |
Ear | Koolk, koolg |
Nose | Meelya |
Nostrill | Beerlee |
Mouth | Dhowa, dyowa |
Tongue | Taalin, thaalin |
Teeth | Reerra |
Beard | Ngarng, ngarnk |
Jaw | Mgin-ngirr |
Arm, lower | Ban'yeemurr |
Arm, upper | Waggoojootee |
Hand | Barirr |
Finger nail | Melbin |
Belly | Ngaarloo |
Back | Kandaganda |
Thigh | Kalbardee |
Leg, lower | Benbin |
Foot | Jeena |
Red | Bijjirdi |
White | Lallee lallee |
Black | Warroogooloo, boonjarn |
Yellow | Dhoongarree dhoongarr |
Brown | Dhoongarree dhoongarr |
Nangamurdee wonga | |
14 | |
Spear | Yeeragool |
Shield, hard wood | Karrbirnee |
Shield, soft wood | Yatta |
Throwing stick | Walbarra |
Boomerang | Karlee, yeelberee (big boomerang) |
Tray, pitchi | Darda, beedee |
Yam | Kambara, mooongalin |
Digging stick | Warnoo |
Sun | Karrub, karrb |
Moon | Dardurd, weelarra |
Stars | Banneegut, big ones = gooree gooree |
Fire | Weega |
Water | Ngabba |
Breath | Nganjoolooma |
Shadow | Wōlgo, meerarn |
Dead | Woorojoornoo, mulgara woorojoornoo |
Alive | Won'ganyoo |
Blackfellow | Marrong; woman = meerdowa |
Camp | Ngoorra |
East | Yallinj; N.E. kannimburr |
West | Koorilee |
North | Kara |
South | Koggara |
Many | Koorngul, koorngul, marloo |
Big | Weerdoo |
Little | Oobardoo |
15 | |
One | Warraitch, warratch |
Two | Koodharra |
Three | Koodharra warratch |
Four | Koodharra koodharra |
Five | Koodharra koodharra warraitch |
First | Wallangur kajjunarree (or kajjunat), first one |
Last | Nyer'renee (behind one) |
Here | Nyoongoo wanning nyoongoo waru nyoongoo kaggoonar near |
There | Balla wanninyirr, yarrga |
This | Nyoongula wannee |
Where | Wanjannee, wanja |
Why | Nganneeng or ngannee Nganneengmurra koolee = why are you sulky? |
Who? | Ngannoordoo |
What? | Nai |
I | Ngadhoo |
Thou | Nyoondoo |
He | Ngoonung wanning ? |
We two | Ngallee |
We | Ngallee |
You | Nyoondoo |
They | Yannee (?) yannain |
Mine | (Nyoondogoo = thine); ngadhoogoo = mine |
His | Ngoonungoola Moona ueeringan = can't see him |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
The moral rights of the speakers are asserted